top of page

Sperm Donasyonu

 Evli bireylerde bir yıl düzenli birlikteliÄŸe raÄŸmen çocuk sahibi olunmaması durumunda kadın veya erkekte bir problem olabileceÄŸini akla getirir. Kısırlık sebeplerinden bir tanesi erkekte sperm sayı veya kalitesinin azalmasına baÄŸlıdır. Günümüzde her 100 çiftten 15 i çocuk sahibi olabilmek için tüp bebek tedavisine ihtiyaç duyabilmektedir. Hatta bu sayı gelisen teknolojik ÅŸartlar, çevresel koÅŸullar, gıda güvenliÄŸindeki sorunlar bazı genetik sorunlar sebebiyle her geçen gün artmaktadır. Buna raÄŸmen doÄŸru yapılan tüp bebek tedavilerindeki tıbbi yaklaşımlarla her anne ve baba çocuk sahibi olabilir. Bu hastalarda önemli olan nokta ailedeki sorunu tespit edip doÄŸru tedaviyi saÄŸlayabilmektir. KuÅŸkusuz kısırlık bir hastalık deÄŸil tedavi edile bilen bir problemdir. Günümüzde kısırlığın çözümsüz olduÄŸu vakalar çok nadirdir.

Normal sperm parametreleri aşağıdaki gibi olmalıdır.

1.Miktar: Bir boÅŸalma esnasında gelen normal meni miktarı 2-5 ml'dir. Meninin az gelmesi, meni kanallarındaki bir tıkanıklığa iÅŸaret edebilir. Aşırı sıvı gelmesi de istenmeyen bir durumdur.

​

2.Reaksiyon: Gelen sıvının pH içeriÄŸine bakılarak asidik ya da bazik olup olmadığı konusunda bilgi edinilir. Asidik meni, kanallarda bir tıkanıklığa iÅŸaret ediyor olabilir.

3.Renk: Normal meni rengi beyaz opak renktedir.

4.Sayı: Normal meninin her 1 ml’sinde en az 20 milyon sperm bulunmalıdır. Döllenmeyi saÄŸlayacak olan her ne kadar yalnızca tek bir sperm olduÄŸu bilinse de bir boÅŸalma esnasında atılan meninin her 1 ml’sinde en az 20 milyon sperm bulunduÄŸu takdirde normal olarak deÄŸerlendirilir.

5.Hareket: BoÅŸalma anında atılan meninin her 1 ml’sinde bulunan spermlerin normalde %70’den fazla olması gerekir. HareketliliÄŸi daha iyi tanımlamak için 4, 3, 2, 1 ve hareketsiz gibi ibareler de kullanılmaktadır. Ancak hareketsiz olan spermlerin ölü mü yoksa canlı olduÄŸu halde hareket mi edemediÄŸini bu tetkikle anlayabilmek mümkün deÄŸildir. Bunun için HOS testi, eozin boyama testi gibi çeÅŸitli testler kullanılarak hareketsiz spermin durumu aydınlatılmaktadır.
 

6.Morfoloji (Åžekil bütünlüÄŸü): Normal spermin kendine ait özel bir başı, boynu ve kuyruÄŸu vardır. Bunların sayısının 0’un üzerinde olması normal kabul edilmektedir.

​

7.Mikroskobi: Ä°laveten mikroskop altında beyaz küreler (akyuvarlar, lökositler), kırmızı küreler (alyuvarlar, eritrositler) ve diÄŸer saptanabilen hücreler bakılarak bir sorun olup olmadığı araÅŸtırılabilir.

​

Erkeklerin ejekülatında (meni) sperm hücresi olmayabilir, yeterli sayıda veya kalitede olmayabilir. Bu durumda testisten sperm elde edilemeyen erkekler için ‘Sperm Donasyonu’na ihtiyaç vardır. Sperm donasyonu tedavisinde iÅŸlemlerde önce hanımda yumurta büyütme tedavisine baÅŸlanır. Bu amaçla kullanılan ilaçlar klasik tüp bebek tedavisinde kullanılan ilaçlardır. Genellikle adetin 2. günü iÄŸneler vurulmaya baÅŸlanır ve ortalama 10 gün içerisinde yumurtalar toplanacak büyüklüÄŸe gelirler. Bu süre yumurtalık yapısına göre deÄŸiÅŸmektedir. Yumurta toplanmasıyla transfer arasında 3 gün olmaktadır.

Young Dad_edited_edited_edited.jpg

  • Erkekte sperm sorunları 2 çeÅŸittir.

1- Menide Sperm Sayı ve Kalitesi Az Olan Hastalar

2- Menide Sperm Sayısı Sıfır Olan Hastalar (Azospermi)

1- Menide Sperm Sayısı Az Olan Hastalar​

Bu hastaların sperm analizleri 3 günlük cinsel pehrizden sonra yapılmaktadır. Sperm sayısı az olan hastalarda mutlaka ilaç tedavisi baÅŸlanır. Kullandığımız ilaçlardan sonra sperm sayı ve kalitesi %100 artmaktadır. Sperm sayısı artan hastalarımız mikro çip metodu ile kaliteli spermler seçilerek döllenme gerçekleÅŸtirilmektedir. Son yıllarda yaptığımız mikro çip tedavilerinde en kaliteli spermleri genetik yapısı en iyi olan spermleri seçerek en saÄŸlıklı embriyoları oluÅŸturmaktayız. Kıbrıs Tüp Bebekler Merkezi olarak yüksek baÅŸarımız kullandığımız tedavi metodumuza baÄŸlıdır.

2- Menide Sperm Sayısı Sıfır Olan Hastalar (Azospermi)

Menide hiç sperm bulunmamasına Azospermi adı verilir. Azospermin iki sebebi vardır. 

 

1-) Sperm taşıyıcı kanalların kapalı olduÄŸu durumlar (obstrüktif azospermi). Bu hastalarda sperm kanalları kapalı olduÄŸu için spermler dışarıya atılamıyor. Sperm sorunu olan hastaların %40 ı kanalların kapalı olmasından dolayı sperm sayısı sıfır görünmektedir. Aslında bu hastaların sperm üretimi ile ilgili bir sıkıntı yoktur. Bu tür hastalarda tüp bebek ÅŸansı %80 dir.

 

2-)Sperm taşıcı kanallarnın açık olduÄŸu durumlar. Bu hastalarda testiste olgun sperm üretimi yoktur. Bu vakalarda testisler üretim emrini beyinden hipofizden almaktadır.Hipofiz beziyle ilgili sorunlar varsa hastada azospermi ortaya çıkmaktadır. Azospermin sebebi hormonal yetersizliktir. Bu hastalarda beyinden salgılanan hormon enjeksyon halinde hastaya üç ay verilmesi durumunda sperm üretimi yeniden ortaya çıkmaktadır. Azospermi vakalarının bir kısmında ise testislerde üretim yoktur. Burada beyinden salgılanan hormonlar normal olmasına raÄŸmen asıl sorun testislerin kendisindedir. Böyle vakalarda testislerde üretim söz konusu deÄŸilse tedavi ÅŸekli banka spermi ÅŸeklinde olmaktadır. Bu toplam azospermi vakalarının %15 ini oluÅŸturmaktadır. Sperm bankası Danimarkada bulunan Avrupa sperm bankalarıdır. Genetik analiz, bulaşıcı hatalık testleri yapılmış garanti sertifikalı spermlerdir. Banka spermi ile baÅŸarı %90 dır.

​

 Azospermi vakaları çok dikkatli bir ÅŸekilde incelenmelidir. Asıl sorunun nerde olduÄŸunu bulmak tüp bebekteki baÅŸarıyı %100 arttırmaktadır. Azospermi vakaları ÅŸu ÅŸekilde incelenmelidir.

1- ÖzgeçmiÅŸ(Detaylı)

2- Fizik muayene(Detaylı Muayene Atrofik Testisler)

3- Labaratuvar testleri(hormon)

4- USG (Vasdeferens ve böbrek kusuru olan hastalar)

5- Genetik Analiz (Kistik Fibrozis)

Kistik fibrozişli hastalarda vasdeferes yokluğu vardır ve bu hastalarda sperm dışarı atılamamaktadır. Bunlarda PESA, TESA, TESE ile başarılı bir şekilde sperm operasyonları elde edilebilmektedir.

​

1) Öz GeçmiÅŸ: Azospermik hastalarda dikkatli bir anamnez (hikaye) alınmalıdır. Hastanın ailesinde azospermik akrama bulunup bulunmadığı araÅŸtırılmalıdır. Hastanın kullandığı ilaçlar teker teker incelenmelidir bazı ilaçların sperm sayısı üzerinde olumsuz etkileri bilinmektedir. Hastanın görmüÅŸ olduÄŸu herhangi bir kanser tedavisi olup olmadığı sorgulanmalı radyo terapi veya kemoterapi alıp almadığı öÄŸrenilmelidir. Yaptığı iÅŸ bulunduÄŸu ortamın sıcaklığı dikkatli ÅŸekilde sorgulanmalıdır. Hastanın maruz kaldığı herhangi bir çevresel faktör mevcudiyeti araÅŸtırılmalıdır. Ör. Sıcak fırınlar, radyoloji üniteleri, maden ocakları vb.

​

2) Fizik Muayene: Hastanın sistemik bir muayenesi yapılmalı genetik bir anomali varsa tespit edilmeli testis büyüklüÄŸü incelenmeli.

​

3) Labaratuvar Testleri: Sperm sorunu olan bütün erkek hastalara mutlaka kan tahlili yapmak gerekir. Hastalarda yapılması gereken testler ÅŸunlardır:

​

FSH

LH

Testesteron

Prolaktin

TSH

T4

Estradiol

​

Kan tahlili sonuçlarna göre azospermi nedeni genellikle ortaya çıkmaktadır. Bazı hastalarda hormonal yetersizli söz konusu olabilir. Bunlarda hormon tedavisi ile ciddi baÅŸarılar elde edilmektedir. Hastaya verilecek hormon tedavisi hastanın tahlilleri ile belirlenir. Hipogonodizim hastalarında hotmon tedavisi ile baÅŸarı çok yüksektir. Bunun dışında bazı hastalara yalnızca ağızdan ilaç tedavisi yeterli olabilmektedir.

 

4) Ultrason: Erkek hastada ultrason sperm sorunlarını açıklamada çok önemli bir araçtır böbrek testisler prostat damar yapıları bu sayede detaylı incelenebilir. Ultrasonla tespit edilen bozukluklar operasyon ile tedavi edilir. Bazen varikosel hastalarının ultrasonla tespitinden ve ameliyatından kısa bir süre sonra normal sperm sayısı elde edilebilir.

​

5)Genetik Analiz: Erkek Genetik yapı 46 XY ÅŸeklindedir. Bazı genetik hastalarda kromozom anomalisine baÄŸlı azospermi ortaya çıkmaktadır. Hastanın genetik bir sorunu olup olmadığı araÅŸtırılmalıdır. En sık gördüÄŸümüz genetik hastalıklar

a)Klinefelter: 47,XXY Klinefelter sendromudur. Yapılan araÅŸtırmalarda 500 erkek doÄŸumunda 1 tanesinde kromozom yapı bozukluÄŸu yani Klinefelter sendromu ortaya çıkmaktadır. Klinefelter sendromlu hastalarda fazladan 1 X kromozomu olup bu hastalarda genellikle azospermÅŸ mevcuttur. Klinefelter sendromlu hastalarda TESE yöntemi ile sperm elde etme %30 iken Mikro TESE ile bu %60 a yükselmektedir.  

​

b) Y kromozomu Mikrodelesyonu: Günümüzde sperm yapımı bozuklupuna neden olan genler yalnız Y kromozomunun uzun kolu üzerinde tespit edilmiÅŸtir. Bu genler 3 bölgede incelenir AZFa AZFb AZFc bölgeleri. EÄŸer AZFa veAZFb bölgelerinde genler silinmiÅŸ ise TESE ameliyatında bu kiÅŸilerde sperm bulunamaz. AZFc kiÅŸilerde gen silinmesi olan kiÅŸilerde ise yarısında yani %50 sinde sperm bulunur. Y mikroderesyonu olan erkek hastaların sperminden doÄŸacak erkek çocuklarında kısırlık riski herzaman vardır.

​

AraÅŸtırma tedaviye raÄŸmen sperm elde edilemeyen erkek hastalarda tedavi yöntemi SPERM DONASYONUDUR . Sperm donasyonunda erkek hastanın genetik fenotip özellikleri dikkate alınarak hastaya en uygun sperm hücresi seçilir. SeçilmiÅŸ sperm hücresi ile döllenen yumurta sonrasında saÄŸlıklı embriyolar mutlaka elde edilir.

bottom of page